У №14 “Браслаўскай звязды” мы аб’явілі конкурс, прымеркаваны да Міжнароднага дня роднай мовы. На працягу мінулага тыдня аматары беларускай мовы і літаратуры прыносілі ў рэдакцыю, дасылалі па пошце і на электронны адрас нашага выдання свае работы. Прыемна, што сярод тых, хто спрабаваў сілы ў веданні спрадвечных нацыянальных слоў і выразаў, арфаграфіі і сінтаксісу, твораў мастацкай літаратуры, не толькі вучні школ раёна і гімназіі, а і спецыялісты ўстаноў і арганізацый, хатнія гаспадыні і пенсіянеры. Малодшаму ўдзельніку конкурсу 11 гадоў, самаму сталаму — 79.
Журы ўважліва праверыла кожную работу: улічваліся не толькі правільныя адказы, але і якасць мовы. Трэба адзначыць дастаткова высокі ўзровень выканання работ, валодання беларускай мовай і ведаў у галіне літаратуры — канкурэнцыя была сур’ёзнай. Па агульнай суме балаў былі вызначаны прызёры конкурсу: намеснік дырэктара дзяржаўнай установы дадатковай адукацыі “Браслаўскі цэнтр дзяцей і моладзі” Вольга Мезіна, навуковы супрацоўнік гісторыка-краязнаўчага музея Дар’я Васільева і хатняя гаспадыня Ганна Скур’ят. Пераможцы будуць узнагароджаны дыпломамі. Тытул жа самай граматнай браслаўчанкі журы прысудзіла Вользе Мезінай, якая набрала 87 балаў з 89 магчымых. Пераможніца атрымае заслужаную ўзнагароду — падпіску на “Браслаўскую звязду” на 2-гі квартал.
Рэдакцыя газеты шчыра дзякуе ўсім удзельнікам конкурсу за іх актыўнасць і прыхільнасць да роднай мовы і літаратуры.
Жанна Бялько.
Колькасць балаў, якія набралі ўдзельнікі конкурсу
- Мезіна Вольга —87
- Васільева Дар’я — 84,9
- Скур’ят Ганна — 83,4
- Капылоў Арцём — 82,6
- Пятушка Вольга — 81,9
- Вайцяховіч Аўгуст — 80,5
- Смерцьеў Сяргей — 80,5 (работа дасланая пазней за №6)
- Лукша Кацярына — 79,9
- Бялусь Варвара — 72
- Галавацкая Алёна — 70,2
ДАВЕДКА
- Растлумачыць значэнне слоў:
Слімак — 1. Малюск, які мае ракавіну і рухаецца вельмі марудна. 2. Малюск, амаль пазбаўлены ракавіны; слізняк. 3. Так кажуць пра бесхарактарнага, бязвольнага чалавека.
Шыба – кавалак шкла, устаўлены ў аконную раму.
Чапяла — 1. Жалезны кручок з ручкай для падымання і пераносу патэльні. 2. Высокі, няўклюдны чалавек.
Абапал — ‘па абодва бакі’ (абапал дарогі)
Цурацца — 1. Пазбягаць каго-н., чаго-н.; ухіляцца ад зносін з кім-н., ад выканання чаго-н. 2. Адракацца ад каго-н., чаго-н., выракацца каго-н., чаго-н.
Гарэза – весялун, дуронік, непаседа.
Пэндзаль – пучок шчаціння, валасоў або шэрсці, прымацаваны да ручкі, які служыць для нанясення фарбы, клею і пад. на паверхню чаго-н.
Конік 1 – 1. памяншальна-ласкальная форма да конь (у 1 знач.); невялікі конь. 2. Дзіцячая цацка, падобная на каня, конскую галаву. 3. Дзіцячая гульня — язда вярхом на палачцы.
Конік 2 — 1. Насякомае, якое скача і стракоча крыламі.
- Птушка сямейства сітаўкавых.
Сцізорык — невялікі складны кішэнны нож.
Абшар — неабсяжная прастора.
Знічка – размоўнае слова. Падаючая зорка.
Хвацкі — 1. Удалы, спрытны; маладзецкі. 2. размоўнае слова Вельмі добры, слаўны. 3. размоўнае слова Прыдатны для выкарыстання, ёмкі.
- Запісаць сказы па-беларуску:
Я падзякаваў сябру за дапамогу. Вольга чытала кнігу сама сабе. Нельга смяяцца з памылак сяброў. Я пайду па брата. Бабуля хадзіла ў лес у суніцы. Праз сон я чуў гаворку бацькоў. Я падобная да старэйшай сястры. Банан смачнейшы за моркву. Дзядуля паехаў у млын. Раскажы мне пра сябе.
- У якіх сказах няправільна ўжыты дзеяслоў? Выправіць памылкі:
Гусь шчыпала траву. Боль мучыў Івана ўвесь дзень. Сабака моцна брахаў. Медаль ляжаў на стале. Гар засцілаў вочы. Старая камода стаяла каля сцяны. Прыгожы рамонак раскрыў пялёсткі.
- Замяніць словамі лічбавыя абазначэнні лічэбнікаў:
Перапісваецца з двумастамі пяццюдзесяццю сямю адрасатамі, не было трохсот адзінаццаці чалавек, бібліятэка з чатырма тысячамі васьмюстамі дзевяноста дзвюма кнігамі, на дзве тысячы шэсцьсот восемдзесят дзевяць рублёў, дваццаціпяцімільённы.
- Запісаць тэкст у адпаведнасці з арфаграфічнымі і пунктуацыйнымі нормамі беларускай мовы:
Беларускія лірычныя песні, як сведчыць іх змест, некаторыя лексічныя і стылістычныя прыкметы, а таксама асаблівасці напеваў, узніклі, на думку вучоных, у той перыяд сярэдневякоўя, калі складвалася сама беларуская народнасць. Жанр лірычнай песні — адзін з самых багатых у вусна-паэтычнай творчасці беларускага народа і па колькасці песенных тэкстаў, і па невычарпальнай разнастайнасці тэм і матываў.
- Каму належаць наступныя радкі пра беларускую мову?
Аўтар гэтых радкоў — вядомы беларускі пісьменнік Францішак Багушэвіч.
- Назва гэтага верша з латыні перакладаецца як “Марыя, радуйся”. Назваць аўтара і арыгінальную назву твора.
Максім Танк. “Ave Maria”.
- У гонар якога беларускага пісьменніка ўстаноўлены помнік? Назваць горад.
Помнік Уладзіміру Караткевічу ў Оршы.
- Перад вамі пераклад на рускую мову. Хто аўтар беларускага арыгіналу?
Аркадзь Куляшоў.
- Аднавіць парадак слоў у радках і паставіць адпаведныя знакі прыпынку. Назваць аўтара гэтых радкоў:
Але расстацца нам час наступае;
Пэўна, ўжо доля такая у нас.
Моцна кахаў я цябе, дарагая,
Але расстацца нам час.
Максім Багдановіч.